آداب و رسوم مردم استان سمنان در شب‌های قدر/ویژه نامه

گروه فرهنگی: پژوهشگر مردم‌شناسی استان سمنان اظهار کرد: در شب‌های قدر اهالی نقاط مختلف شهری و روستایی اقدام به برپائی مجالس عزاداری می‌کنند، پوشیدن لباس سیاه به نشانه عزا و ماتم در ایام شهادت حضرت علی(ع) امری متداول است.

فاطمه قلی پورکالمرزی، پزوهشگر مردم شناسی استان سمنان در گفت و گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از سمنان، در خصوص آداب و رسوم اهالی استان در شب های قدر (شب های ۱۹، ۲۱ و ۲۳ رمضان) اظهار کرد: پس از صرف افطار در مسجد محل خود حضور یافته و با خواندن قرآن و دعاهای جوشن کبیر، مجیر، افتتاح و ذکر مصیبت به شب زنده داری مبادرت می ورزند. سخنرانی وعاظ در ارتباط با شهادت حضرت علی(ع) و عزاداری از دیگر مراسم شب های قدر است و در برخی از مساجد نقاط شهری و یا روستائی گستردن سفره سحری برای پذیرائی از عزاداران مرسوم است. زنان در شب های قدر خرما، انواع نان محلی، شله زرد و غیره بین عزاداران تقسیم می کنند. در نقاط مختلف استان سمنان زنان و مردان در لیالی قدر هم زمان با خواندن هربند از دعای جوشن کبیر بر روی ظرفی از قند، نبات، نقل و یا خرما دمیده و خوردن آن را به نیت شفا و تبرک توصیه می کنند.

وی ادامه داد: همچنین گره زدن بر روی نخ به هنگام خواندن دعای جوشن کبیر پس از قرائت هر بندازدعا توسط برخی از زنان مرسوم است که در این راستا نخ صد بند(گره) را برای گشایش کار و بخت گشایی دختران در میان قرآن نگه می دارند و در شهر شاهرود زنان همزمان با تلاوت دعای جوشن کبیر ظرفی از آب حاوی زعفران را نزد خود نگه داشته و با خواندن هر بند از دعا بر آن می دمند تا به عنوان تبرک آن را با خود به خانه ببرند. انجام غسل شب احیاء، خواندن نماز صد رکعتی و غیره از دیگر آداب و اعمال مربوط به شب های قدراست. در روستای جزن دامغان نیز در این شب‌ها دسته‌جات زنجیرزن از مساجد و حسینیه های محل به راه افتاده و با گذر از معابر و کوچه ها به زنجیر زنی و عزادارای می پردازند.

این پژوهشگر مردم شناسی استان سمنان با اشاره به اینکه در شب های قدر اهالی نقاط مختلف شهری و روستایی اقدام به برپائی مجالس عزاداری می نمایند. پوشیدن لباس سیاه به نشانه عزا و ماتم در ایام شهادت حضرت علی(ع) امری متداول است افزود: بنا بر باوری کهن اهالی نقاط مختلف استان کار کردن در روز ۲۱ ماه رمضان را حرام دانسته و در مجالس عزاداری حضور می یابند و در نقاط شهری با فرا رسیدن این مناسبت حرکت دسته‌جات سینه زنی از اماکن مذهبی و مساجد آغاز شده و عزاداران با گذر از معابر و خیابان ها چنین می گویند:
«وای علی کشته شد / شوهر زهرا چه شد» که حرکت این قبیل دسته‌جات غالباً به اماکن مقدس همچون امامزاده، مساجد و یا گلزار شهدا ختم می‌شود.

وی بیان کرد: در روستای کوه زر با فرار رسیدن ۲۱ رمضان برخی اهالی به نیت اموات خود نان فتیر پخته و بین سایرین تقسیم می نمایند. اهالی نقاط کویری استان سمنان در روز شهادت حضرت علی(ع) از انجام فعالیت های روزمره خودداری نموده و مرسوم است که دامداران شیر دام های خود را در این روز به فقرا و نیازمندان داده و یا برای تهیه افطار و پذیرایی از نمازگزاران به مساجد محل می‌دهند.

به گفته قلی پور کالمرزی اقدام اهالی نقاط مختلف برای گستردن سفره افطاری در لیالی قدر بسیار چشمگیر است و تهیه و تقسیم کردن خیرات برای آمرزش اموات نیز در این شبها مورد توجه اهالی منطقه می باشد.

درباره بخش تحریریه ویکی سمنان