درپی نخستین فصل کاوش تپه آناقیزلی واقع در روستای چورس چایپاره با همکاری هیئتهای ایرانی و اتریشی، اولین شهر بزرگ تمدن اورارتویی کشف شد.
به گزارش مهر، نخستین فصل از کاوشهای باستان شناسی در این تپه از ۱۳ تا ۲۵ مهرماه انجام شد که طی آن باستانشناسان دانشگاه اینسبورگ اتریش و باستانشناسان ایرانی حضور داشتند.
بعد از انقلاب اسلامی این اولین سفر هیئت باستان شناسی خارجی به استان و اولین حضور هیئت باستان شناسی اتریشی در کشور بود که قرار است در چهار فصل کاوشهای باستانی خود را در روستای تاریخی چورس انجام دهند.
تپه باستانی آنا قیزلی چایپاره در ۶۰۰ متری روستای تاریخی و گردشگری چورس در زمینی به ابعاد ۴۰۰ در ۲۰۰ متر سال ۱۳۸۱ در ردیف آثار ملی به ثبت رسید.
روستای تاریخی چورس در هشت کیلومتری مرکز شهرستان چایپاره واقع است، در سطح محوطه تپه باستانی آنا قیزلی، بقایای فرهنگی و تاریخی فراوانی از پنج هزار سال قبل وجود دارد.
بر اساس اعلام باستان شناسان در این محوطه آثاری از سفال، ابزار سنگی و قطعات آجر دیده میشود که نشانگر تسلسل فرهنگی و دوام سکونت جوامع انسانی در محل است، علاوه بر این در بخشهایی از سطح محوطه آثاری از قبرستان ارامنه دیده میشود که میتواند یادگاری از دورهای که ارامنه در منطقه زندگی میکردند باشد.
از آثار دیگر اورارتوها در منطقه میتوان به قلعه بزرگ و قلعه ملاجنید اشاره کرد که این دو محوطه در شرق روستای چورس قرار گرفته اند، قلعه ملاجنید و قلعه بزرگ بعد از دوره اورارتوها، در دوران اسلامی نیز مورد سکونت واقع شده است. امروزه در محل قلعه ملاجنید آثار یک برج سنگی و در قلعه بزرگ بخشهایی از دیوار دفاعی خشتی باقی مانده است.
از دیگر آثار تاریخی روستای چورس میتوان به مسجد سرخ، بنای یخچال و حمام قدیمی اشاره کرد که نشان از قدمت بالای تاریخی در این منطقه است.
مسئول هیات ایرانی کاوشهای تپه آناقیزلی در خصوص جزییات و دستاوردهای نخستین فصل کاوشهای باستانی در این محوطه به خبرنگار مهر گفت: امسال این کاوشها برای نخستین بار با همکاری هیئت باستان شناسی اتریشی انجام شد و طی آن در نخستین فصل شهر بزرگ تمدن اورارتویی در آن کشف و شناسایی شد.
امسال کاوشها برای نخستین بار با همکاری هیئت باستان شناسی اتریشی انجام شد و طی آن در نخستین فصل شهر بزرگ تمدن اورارتویی در آن کشف و شناسایی شدغلام شیرزاد ادامه داد: اورارتو نام تمدنی است که در غرب آذربایجان امروز، شرق آناتولی و شمال کردستان کنونی و اطراف دریاچه وان و ارتفاعات ارمنستان وجود داشت و ساکنان آن جزو بخشی از نیاکان گرجیها و ارمنیها کنونی بودهاند و از حدود ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، تا ششصد پیش از میلاد بر منطقه حکمرانی داشتند.
وی با بیان اینکه هم اکنون این تمدن یکی از مهمترین تمدنهای منطقه شمالغرب کشور به خصوص آذربایجان غربی به شمار میرود عنوان کرد: در این راستا سومین محوطه اورارتویی دنیا در قلعه بسطام قرار دارد.
شیرزاد با اعلام اینکه در اولین گام از کاوشها قرار بر این بود که محوطه تپه آناقیزلی مورد کاوش قرار گیرد تا مشخص شود این محوطه اهمیتی به لحاظ کاوش باستانی دارد یا نه افزود: در اولین کاوش این شهر بزرگ کشف و نشان داد این محوطه از اهمیت تاریخی بالایی برخوردار است.شیرزاد اضافه کرد: با آغاز نخستین فصل کاوش تپه آناقیزلی واقع در روستای چورس چایپاره آثار باستانی هشت هزار ساله شامل ابزارهای سنگی از جمله تراشه سنگ و تیغههای سنگی از نوع گرانیت، چخماق و اکسیدین به دست آمد.کاوش در محوطهای به وسعت هشت در هشت متر انجام و در لایه اول باستانشناسی دیوارهای سنگی به قطر ۱۷۰ سانتیمتر مربوط به دوره اورارتویی مشاهده شد اما به علت پایان فصل کاوش این اقدام ناتمام ماند لذا لایههای دوم و سوم اردیبهشت سال ۹۶ کاوش میشودوی با اشاره به اینکه سفالهای قرمز و براق و سفالهایی منقوش متعلق به دوره اورارتویی در محوطه تپه آناقیزلی کشف شده که بیانگر وجود شهری در این دوره و روستایی در دوره نوسنگی است اضافه کرد: مهمترین هدف در این فصل اجرای مطالعههای ژئومغناطیسی بود تا بتوان ظرفیت منطقه را برای مطالعات و کاوشهای باستانشناسی تخمین زد.
مسئول هیئت ایرانی کاوشهای تپه آناقیزلی اافزود: کاوش در محوطه ای به وسعت هشت در هشت متر انجام و در لایه اول باستانشناسی دیوارهای سنگی به قطر ۱۷۰ سانتیمتر مربوط به دوره اورارتویی مشاهده شد اما به علت پایان فصل کاوش این اقدام ناتمام ماند لذا لایههای دوم و سوم اردیبهشت سال ۹۶ کاوش خواهد شد.
شیرزاد با تاکید بر اینکه این بررسی نشان داد که در تپه آناقیزلی و روستای چورس ظرفیت کاوشهای باستان شناسی برای ۱۰ سال آینده موجود است گفت: همچنین امسال کاوشهای باستان شناسی در قلعه تاریخی بسطام یکی از محوطهها مهم اورارتویی است انجام خواهد شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی نیز در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: امسال کاوشهای باستانی در پنج محوطه تاریخی از جمله چورس، بسطام انجام میشود.
جلیل جباری با بیان اینکه نتایج و اطلاعات اولیه در خصوص این کاوشها بهارسال آینده اطلاع رسانی میشود گفت: آذربایجان غربی یکی از مناطق مهم و تاریخی کشور به شمار میرود که تمدن اورارتویی یکی از مهترین تمدنهای این منطقه محسوب میشود.
وی با اشاره به عملیات کاوش تپه باستانی روستای چورس، بر اهمیت حفاظت فیزیکی محوطه تپه و تعیین حریم آن تاکید کرد و گفت: شهرستان چایپاره یکی از شهرستانهای شمال آذربایجان غربی است که به دلیل قرار گرفتن در میان شهرستانهای چالدران، ماکو، شوط، پلدشت و خوی از اهمیت جغرافیایی ممتازی برخوردار است.
در سطح شهرستان چایپاره روستاهای متعددی وجود دارند که اکثر آنها در سطح دشت قره ضیالدین و تعدادی نیز در میان سلسله کوههای اطراف آن پراکنده شده اند، یکی از این روستاها که در جنوب شهر قره ضیاالدین واقع شده، روستای چورس است.
این روستا به دلیل داشتن جاذبههای تاریخی و طبیعی و داشتن جمعیت زیاد در طی دورههای مختلف تاریخی، مورد توجه بوده و نام آن در کتب تاریخی و سفرنامهها آمده است.